| HOGMANAY SCOTLAND | |
| Yer | Glasgow/Edinburg – SCOTLAND |
| Tarih | 31 Aralık |
| Web | http://www.edinburghshogmanay.org/ |
Hogmanay çok eski bir Kelt geleneği, esasında ateşin festivali. Günümüze kadar az biraz değişerek gelmiş. Yeni yıla girerken gerçek bir eğlence istiyorsanız. Alkol ve partinin dibine vuran Viking kavminin torunları, dedelerinden kalma bu geleneği geliştirerek muhafaza etmeye devam ediyor. İskoçya’nın her yerinde Hogmanay olarak düzenlenen bizdeki yeni yıl partisi durumu, bizdekinden farklı olarak sokakta olmasına rağmen “kapıda” bilet kesilecek kafaya ulaşmış ciddi bir gelir kaynağıdır aynı zamanda.
Pek çok ülkede 31 aralık günü farklı isimlerde partiler ve eğlenceler düzenlenir. İskoçların eğlenmek konusunda ki haklı şöhretleri düşünüldüğünde en iyi alternatiflerden biri kuşkusuz Hogmanay.
Hogmanay’in evrensel bir eğlence tarafı olsa da diğer taraftan lokal ve geleneksel bazı uygulamalarda bulunuyor. Festival günü yani 31 Aralık günü hiç kimse çalışmak namına bir şey yapmıyor. Geleneğe göre herkes evinde genel bir temizlik yaparak girilen yıla beyaz bir sayfa açmış oluyor. İlginç adetlerden biri evlerin bacaları temizleniyor ve bacalardan çıkan kalıntıların şekilleri ile yeni yılın neler getireceğine dair bir fal bakılıyor.
Yeni yıla girmeye dakikalar kala solo bir gayda çalınmaya başlar. Soğuk İskoç gecesinde ; gayda, rüzgar ve viski kombinasyonunu doğru oranlarda yaparsanız yerden birkaç metre yükselebilirsiniz. Evet bu kombinasyonla uçtuğunuzu hissetmeniz mümkündür. Ancak dönünce bunu arkadaşlarınıza anlatmayın tamamen yanılsamadır.
Tam gece yarısı, yani yeni yılın ilk saniyelerinde çanlar çalmaya başlar ve hep bir ağızdan ulusal bir şiir olan “Auld Lang Syne” söylenmeye başlar. Bu şiir için ayrı bir parantez açmak gerekir. Her ülke de sanırım bu kıvamda; hem ilkokul mezuniyetinde, hem düğünde hem doğum gününde bilumum parti gerektiren sosyal olayda çalınabilen salça tadında bir melodi bir şiir bulunur. Yani Türkiye’de suyu çıkarılan 10. Yıl marşına benzer biraz. Ancak tarihi bir 400 yıl kadar eski. Farklı şairlerin yorumlarıyla günümüze kadar 4 kez değişmiş. İlki 1570’te Robert Ayton tarafından, sonuncusu yani şimdi bilinen hali Robert Burns tarafından 1788’de yazılmış. İskoç dilinden çevirisi “Eski Zamanlar”.
Auld Lang Syne’den sonra tüm gece ceilidh denilen İrlanda-İskoçya menşeili gelenekle devam eder. Ceilidh, Kelt kültürünün bir parçasıdır. Çeşitli hikayeler ve danslardan oluşur. Kolay kolay sarhoş olmazlar denilen İskoçları sınamak için iyi bir fırsat. Ness Gölü canavarı hikayesinin nasıl doğduğuna yönelik bir fikir veriyor aslında tüm bu alkol dans ve hikaye geleneği. Bakın bakalım ceilidh hikayeleri inanılacak gibi mi? Hala çok abartı geliyorsa bu hikayeler bir kadeh İskoç viskisinden sonra yeniden deneyin.
Ertuğrul Öztekin, Istanbul, 30.09.2011
